BOLESŁAW
MUCHARSKI
1914 – 1945
Urodził się 10 maja 1914 r. w rodzinie Władysława i Antoniny z Tyborowskich. Po ukończeniu Seminarium Nauczycielskiego w Łomży został nauczycielem w szkołach na terenie powiatu łomżyńskiego, gdzie znakomicie zajął się wychowaniem młodzieży, kształtując jej charaktery, wlewając w młode serca i umysły wiedzę opartą na wartościach najwyższych – Bóg, Honor, Ojczyzna.
Po
wybuchu II wojny światowej krótko przebywał w Warszawie, gdzie wstąpił
do Służby Zwycięstwu Polski (SZP) i został zaprzysiężony, przyjmując
pseudonim „Lekarz”. W 1940 roku przybył wraz z braćmi do Lubartowa. W
hali targowej otworzyli oni sklep będący jednocześnie źródłem utrzymania
i konspiracyjnym punktem kontaktowym. Bolesław nawiązał współpracę z
członkami Związku Odwetu Alfonsa Faściszewskiego „Konara” z terenu
powiatu puławskiego. W krótkim czasie został członkiem Komendy Obwodu
Związku Walki Zbrojnej a w 1942 r. stworzył Oddział Dyspozycyjny Związku
Odwetu w Lubartowie. W 1943 r. został dowódcą Kierownictwa Dywersji
Armii Krajowej, w krótkim czasie powiększając stan liczebny oddziału. W
domu Mucharskich przy ul. Krzywe Koło zorganizowano magazyn broni,
odbywały się też szkolenie wojskowe. Wiosną 1944 r. oddział został
przekształcony w OP IV Plutonu 8 Pułku Piechoty Legionów AK. Żołnierze
Lekarza podejmowali działalność wywiadowczą, sabotażową i zbrojną na
terenie powiatu lubartowskiego, wzięli też udział w Akcji Burza i wyzwoleniu spod okupacji niemieckiej miasta Lubartowa i najbliższych miejscowości w lipcu 1944 r.
Sytuacja
polityczna i militarna, w tym narastające zagrożenie wolności
nadciągające od wschodu za przyczyną Armii Czerwonej i polskich
komunistów skłoniły Bolesława Mucharskiego do podjęcia decyzji o
rozformowaniu oddziału. Sam też ukrywał się przed aresztowaniem, na
krótko zatrzymując u sióstr w klasztorze w Jadwinowie. Tam przygotowuje
się do zmiany nazwiska i wyjazdu do Lublina.
W
Lublinie już pod zmienionym nazwiskiem Antoni Lipiński nawiązał
kontakty z dowódcami oddziałów AK. Mimo doświadczeń z konspiracji, mimo
zmiany nazwiska Bolesławowi Mucharskiemu nie udaje się uniknąć
najgorszego. W dniu 22 grudnia 1944 r. został aresztowany przez
kontrwywiad Armii Czerwonej i osadzony w areszcie śledczym NKWD w
Lublinie a po wstępnym śledztwie przewieziony na Zamek Lubelski.
Mordercze przesłuchania prowadzone przez funkcjonariuszy NKWD a
następnie oprawców resortu Bezpieczeństwa Publicznego PKWN doprowadziły
do oskarżenia Mucharskiego obok 10 innych żołnierzy AK między innymi o
przygotowywanie zamachu na przewodniczącego KRN B. Bieruta oraz premiera
E. Osóbki – Morawskiego. Proces odbył się przed Wojskowym Sądem
Okręgowym w Lublinie bez udziału obrońców w dniach 06.–09.04.1945 r.
Oskarżali i wyroki ogłaszali ludzie sowieckiego pochodzenia i polscy
komunistyczni mocodawcy. Mimo, iż oskarżani wówczas bohaterscy żołnierze
AK nie popełnili żadnego czynu, który mógłby zaprowadzić ich na salę
sądową, to jednak zostali wszyscy skazani na karę śmierci. Zapoznany ze
sprawą Bierut uznał, iż oskarżeni nie zasługują na łaskę. Wyrok wykonano
12 kwietnia 1945 r. na Zamku Lubelskim. Miejsca pochówku rozstrzelanych
pozostają nieznane. Ciała straconych wywieziono nocą na cmentarz przy
ul. Unickiej i pogrzebano w różnych jego miejscach zacierając starannie
wszelkie ślady. Po wielu latach 9 maja 1990 r. Sąd Najwyższy w Warszawie
ogłosił wyrok uniewinniający skazanych bohaterów, wszyscy – w tym
również por. Bolesław Mucharski – zostali zrehabilitowani.
ANTONI
MUCHARSKI
1912 – 1995
|
Urodził
się 27 października 1912 r. w Skowronkach koło Łomży. W 1933 r.
ukończył Państwowe Gimnazjum im. T. Kościuszki w Łomży. W tym samym roku
został powołany do Szkoły Podchorążych w Zambrowie, po dwóch miesiącach
zwolniony z powodów zdrowotnych i zaliczony w poczet pospolitego
ruszenia bez broni.
W
latach 1935 – 1939 podjął studia w państwowym konserwatorium muzycznym w
Warszawie na kierunku nauczycielskim. Jednocześnie studiował historię
na Wydziale Humanistycznym UW. Druga wojna światowa przerwała studia,
ukończył ją w 1962 r. w Państwowej Średniej Szkole Muzycznej w Kielcach
na kierunku nauczycielskim.
Ponieważ
Łomża znalazła się w części okupowanej przez ZSRR wraz z bratem
Bolesławem wyruszył do Lublina, gdzie w zakonie o.o. kapucynów przebywał
drugi brat Jan. Ojcowie doradzili im osiedlenie się w Lubartowie. I tu
przybyli 23 grudnia 1939 r. Początkowo zatrzymując się u zakonników, z
czasem zamieszkali na ul. Krzywe Koło u państwa Zmysłowskich.
W
1941 r. Antoni ożenił się z Marią Kozierską z ul. Mickiewicza. Z tego
związku urodzili się synowie Andrzej (1943) i Grzegorz (1946). Po wojnie
w 1947 r. rodzina Mucharskich zamieszkała w domu dziadków pani Marii
Packów przy ul. Mickiewicza 14. W tym domu pan Antoni wraz z żoną
mieszkał do końca swoich dni. Synowie po studiach już tu nie wrócili.
W latach 1940 – 1944 wraz z Bolesławem prowadził sklep gospodarstwa domowego Tanie Źródło. Mieścił
się on w hali targowej w Rynku i był jednocześnie punktem kontaktowym
AK, w której wszyscy bracia byli członkami. Antoni pod pseudonimem Organ
, Bolesław – Lekarz, Kłak, Jan – Melchior.
W
czasie okupacji Antoni ukończył kursy kupieckie organizowane przez
Stowarzyszenie Kupców Polskich w Lublinie. Do 1950 r. zajmował się
handlem. Z dniem 2 stycznia 1950 r. rozpoczął pracę w Eksportowej
Zbiornicy Jaj w Lubartowie pracując jako kasjer, referent planowania i
kierownik delegatury. W latach 1951 – 1953 był dyrektorem Powiatowego
Zakładu Mleczarskiego w Lubartowie. Od 1 września 1953 r. rozpoczął
pracę w Narodowym Banku Polskim w Lubartowie, gdzie przepracował jako
starszy inspektor ekonomiczny do czasu przejścia na emeryturę w 1978 r.
Pasją
jego życia była muzyka, której poświęcał każdą wolną chwilę. Był
organistą w kościele o.o. Kapucynów w Lubartowie. Na przełomie lat 50.
podjął się prowadzenia chóru Ligi Kobiet. Chór pod jego kierunkiem wziął
udział w krajowym festiwalu zespołów artystycznych w Warszawie w roku
1951 uzyskując jedno z czołowych miejsc.
Pan
Antoni od 1953 r. do końca życia związał się z Liceum Ogólnokształcącym
w Lubartowie, w którym uczył muzyki, śpiewu, prowadził chór i zespoły
muzyczne, przygotowywał okolicznościowe programy artystyczne Trudno
wymienić wszystkie uroczystości szkolne, miejskie, kościelne do których
programy i oprawę muzyczną przygotowywał. Wzbogacały one w istotny
sposób życie kulturalne miasta. Zespoły muzyczne i soliści zajmowali
wysokie lokaty w różnego rodzaju konkursach. Dawał też prywatne lekcje
gry na pianinie, komponował muzykę do wierszy, Józefa Lulka, Jana
Longina Okonia, Igora Sikiryckiego, Kazimiera Przerwy – Tetmajera.
W latach 1963 – 1975 prowadził zespół śpiewaczy w Powiatowym Domu Kultury a w latach 1978 – 1987 kierował chórem złotego wieku w klubie międzyspółdzielczym. Chór ten uświetnił swoim występem telewizyjny turniej miast Lubartów – Wągrowiec.
Antoni
Mucharski był od 1958 r. aktywnym członkiem Lubartowskiego Towarzystwa
Regionalnego. W latach 1976 – 1980 był skarbnikiem Zarządu, prowadząc
księgowość LTR, był też członkiem kolegium redakcyjnego wydawnictwa Lubartów i ziemia lubartowska, w którym to publikowano niektóre z Jego kompozycji. Za działalność społeczną i zawodową otrzymał wiele wyróżnień i odznaczeń.
Zmarł w swoim domu w Lubartowie 30 maja 1995 r. Pochowany został na cmentarzu parafialnym.
Lubartowianin
z wyboru, jak mawiał „został tu bo pokochał to miasto”. W dziedzinie
edukacji i kultury odcisnął trwały ślad w Lubartowie.
JAN PAWEŁ MUCHARSKI
1910 – 2001
|
Urodził
się na przedmieściach Łomży w Skowronkach 26 czerwca 1910 r. Ukończył
szkołę podstawową a następnie gimnazjum w Łomży. Od wczesnej młodości
pociągało go życie duchowe dlatego też wstąpił do franciszkańskiego
Zakonu Braci Mniejszych Kapucynów. Został wysłany dla odbycia nowicjatu i
studiów filozoficzno – teologicznych do Francji. Po ich ukończeniu na
katolickim uniwersytecie w Paryżu został 22 stycznia 1932 r. wyświęcony
na kapłana. Przybrał imię – Franciszek.
W
latach 1933 -1934 uczył języka francuskiego w zakonnym kolegium w
Łomży. Mocno interesował Go dialog ekumeniczny z cerkwią prawosławną.
Uzyskał pozwolenie na sprawowanie liturgii w obrządku wschodnim. Pracę w
obrządku bizantyjsko – słowiańskim zaczął w Lubieszewie, gdzie od XVIII
wieku istniał klasztor o.o. kapucynów, w 1933 r. rewindykowany po
kasacji w czasach carskich. Założono w nim ośrodek neounii(akcja na
rzecz jedności Kościoła katolickiego z prawosławiem podjęta na Wołyniu,
Polesiu i Podlasiu). Ojciec Jan Paweł Mucharski pracował w tym
klasztorze w latach 1935-1939 (na liście zakonników lubieszowskich z
dnia 1.01.1939 r. figuruje jako Franciscus a Łomża vic.par. – wikariusz
parafii).
Tuż
przed wybuchem wojny w czerwcu 1939 r. powrócił do kraju. Okres
okupacji spędził w klasztorze O.O. Kapucynów w Lublinie i Lubartowie. To
on ściągnął do Lubartowa swoich braci Antoniego i Bolesława. Podobnie
jak bracia zaangażował się w konspirację, jako „Melchior” był kurierem
między Lublinem a Lubartowem. Pełnił też funkcję kapelana Armii
Krajowej.
W
latach 1946 – 1967 pracował jako misjonarz ludowy w wielu parafiach.
Zajmował się nauczaniem kleryków kapucyńskich i udzielał w
duszpasterstwie parafialnym. We wszystkich swoich poczynaniach kierował
się nabożeństwem do MB Nieustającej Pomocy, która wytyczała mu drogę do
pojednania z prawosławiem. Zainteresowania socjologią spowodowały, że
tuż po wojnie podjął dalszą naukę na uniwersytecie warszawskim, studia
te ukończył w 1950 r. System komunistyczny nie sprzyjał jego
działalności.
Po
opuszczeniu kraju w 1967 r. przez szereg lat pełnił posługę w kilku
parafiach wschodniego obrządku w Anglii a potem USA i Kanadzie (w tej
ostatniej przez 10 lat sprawował duszpasterstwo dla Ukraińców). Po
przemianach wrócił do kraju. Sentyment do Lubieszowa i początków posługi
kapłańskiej sprawił, że stale myślał o odwiedzeniu tej ziemi. Udało się
w końcu 1990 r. Po 50 latach nieobecności zastał klasztor zajęty przez
milicję, sąd i prokuraturę a budynek kościoła –przez milicyjny klub
sportowy. Ojciec Franciszek pozostał w tym miejscu przez pewien czas,
pomagając miejscowym duszpasterzom a kiedy w 1992 r. władze wołyńskie
zwróciły kościół Kapucynom, jego administratorem został właśnie On.
Podjął wówczas szereg prac zabezpieczających i porządkowych na terenie
klasztoru. Środki finansowe pozyskiwał dzięki hojności współbraci z USA.
W tym czasie opracował w języku rosyjskim książeczkę I ty utwierdzaj swoich braci a po polsku na zakończenie drugiego milenium wiary wydał książkę Ty jesteś Piotr, będącą zbiorem przemyśleń na temat sytuacji na płaszczyźnie ekumenicznej, zwłaszcza na terenach wschodnich.
Planował
jeszcze udział w czerwcowej wizycie Ojca Św. w Kijowie, przygotowywał
jubileusz 75lecia życia zakonnego. Opatrzność miała wobec Niego inne
plany. Zmarł nagle dnia 13 marca 2001 r. w Oak Ridge w pobliżu Nowego
Jorku. Uroczysty pogrzeb odbył się w New Brunswick 17 marca 2001 r. w
asyście księży diecezjalnych i kapłanów zakonnych.
Prezentowane biogramy powstały dzięki pomocy p.
Piotra Mucharskiego – wnuka Antoniego, p.Wojciecha Charlińskiego oraz p.
Zbigniewa Kuleszy.
| , |
