Co roku, w listopadzie, czcimy jedno z największych wydarzeń w naszej historii odzyskanie niepodległości w 1918roku. Radosna to data, bo przyniosła Polakom zwycięstwo i upragnioną wolność.
Tak właśnie chcemy ją czcić – radośnie.
Młodzi strzelcy i legioniści, którzy o niepodległość tak ofiarnie walczyli , spełnili marzenia kilku pokoleń Polaków. Kiedy szli na bój, towarzyszyły im pieśni i piosenki, powstające w okopach, na froncie, w marszu. Pozwalały przetrwać trudy walki, dodawały otuchy, rozweselały.
Dziś chcemy, żeby te pieśni ciągle żyły, żeby młode pokolenie o nich nie zapomniało. W taki właśnie sposób pragniemy świętować rocznicę niepodległości – poprzez śpiew: o wojence, szarej piechocie, komendancie…….
Te pieśni które są częścią naszej historii i narodowej kultury, zawsze prawdziwie wzruszały polskie serca. Nie wolno dopuścić, by dziś pozostały w pożółkłych śpiewnikach. Powinny dalej żyć, być obecne w polskiej duszy, budzić ciepłe uczucia, oddziaływać na serca i umysły kolejnych pokoleń.
Nasze wspólne śpiewanie to hołd, jaki składamy tym, którzy w wielkim trudzie i poświęceniu wywalczyli nam przed laty wymarzoną niepodległość. To także nasza radość, że mamy dziś wolną Polskę ”.
(Teksty pieśni i piosenek w zakładce obok)
Działania
pierwszej wojny światowej dotarły do Lubartowa w połowie 1915 roku.
Pomimo kilkudniowych walk pomiędzy wojskami austriackimi i rosyjskimi
miasto nie ucierpiało wiele. Przeszło w ręce Austriaków i pozostało pod
ich zarządzaniem do jesieni 1918 roku.
Od czasu odzyskania niepodległości, miasto zaczęło stopniowo dźwigać
się z długoletniego zastoju i zacofania. Już w listopadzie 1917 roku
żywą działalność amatorską rozwinęło Polskie Towarzystwo Miłośników
Sztuki. Głównym jego celem było: "usuwanie piętna i następstw
długoletniej niewoli" poprzez rozwój nauki, oświaty i kultury. W końcu
1919 roku liczyło 300 członków oraz wydało pierwszą "Jednodniówkę". W
Towarzystwie rozpoczęła aktywną działalność Wanda Śliwina ps. literacki
"Jagienka spod Lublina"- regionalistka, poetka, prozaik, dramaturg,
współautorka z Ferdynandem Traczem szkicu monograficznego pt. "Ziemia
Lubartowska" /1928/. Równocześnie w Lubartowie następuje rozwój
gospodarczy. Świadczą o tym: - budowa dróg bitych Lubartów - Lublin,
Lubartów - Michów, -początki elektryfikacji, uruchomienie prywatnej
elektrowni, - rozwój przemysłu : huta szkła, betoniarnia, cegielnia, -
organizowanie obiektów użyteczności publicznej : szpital, kino - rozwój
mieszkalnego budownictwa murowanego. Spośród licznych, słynących z
wysokich kwalifikacji murarzy, którzy wznosili budowle nie tylko w
mieście, ale również na terenie Królestwa Polskiego oraz Kijowa, Lwowa,
Moskwy, Cech Murarski zawiązany został dopiero w 1924 r.
W
okresie drugiej wojny światowej Lubartów był jednym z ośrodków ruchu
oporu i walki z najeźdźcą. Spod okupacji został wyzwolony w dniu
22 lipca 1944 roku. O wyzwoleniu miasta zadecydowała wspólna walka
miejscowych oddziałów Armii Krajowej i pododdziałów 50 pp. 27 Wołyńskiej
Dywizji Piechoty AK pod dowództwem majora Jana Szatowskiego ps.
"Kowal". Trzy dni później 27 Wołyńska Dywizja Piechoty AK została
rozbrojona w pobliskim Skrobowie. Zaczął się nowy okres w dziejach historii najnowszej Lubartowa, który wymaga obiektywnego spojrzenia historyków.
https://youtu.be/o_VL6ZYv2bE
